Kennisbank

Jouw idee vastleggen door middel van een patent of octrooi? Slim!

Een octrooi of patent, je hebt er vast wel eens van gehoord. Maar wanneer kan je een octrooi of patent aanvragen en waarom zou je dit doen? Door een octrooi of patent aan te vragen kan je jouw uitvinding beschermen tegen gebruik van anderen. Jouw uitvinding moet hiervoor wel aan bepaalde eisen voldoen. Aan welke eisen je moet voldoen vind je in dit artikel!

Wat is een patent en wat is een octrooi?

Op het moment dat je een idee hebt en je deze hebt uitgewerkt, kan je het idee beschermen tegen het gebruik door anderen. Een patent, ook wel octrooi genoemd, is een eigendomsrecht op een uitvinding van een technisch product of proces. Een patent beschermt dus jouw uitvinding waardoor andere mensen jouw uitvinding niet mogen: maken, gebruiken, doorverkopen, verhuren, afleveren, aan een ander aanbieden, invoeren of in voorraad hebben. Patenten zijn naast een juridisch beschermmiddel ook handig als een bron voor informatie. Patenten zijn openbaar, zodat de kennis beschikbaar is voor iedereen. Hierdoor wordt de innovatie gestimuleerd.

Wanneer krijg je een patent ?

Je kan niet overal zomaar een patent op aanvragen. Om een geldig patent aan te kunnen vragen, moet jouw uitvinding (technisch product of proces) voldoen aan de volgende drie eisen: nieuwheid, inventiviteit en industriële toepasbaarheid.

Nieuwheid

De uitvinding moet nieuw zijn! Dit betekent dat jouw uitvinding vóór de datum van de octrooiaanvraag nergens ter wereld publiek openbaar is gemaakt. In octrooidatabanken kan je vinden of een uitvinding al bestaat. Dit geldt ook voor jezelf, dus maak jouw uitvinding niet bekend totdat je een octrooiaanvraag heb gedaan. De nieuwheidseis is heel strikt en gaat dus ook heel ver.

Inventiviteit

De uitvinding moet origineel zijn en niet makkelijk door een ander te bedenken. Dit betekent dat de uitvinding niet voor een vakman voor de hand mag liggen.

Industriële toepasbaarheid

De uitvinding moet technisch zijn en echt gemaakt kunnen worden. Een verandering of verbetering van een bestaande uitvinding kan ook voor een patent in aanmerking komen. Zelfs een kleine, slimme verandering kan het verschil maken tussen normaal product en heel gewild product. Een patent op een kleine verandering kan dus veel waard zijn!

Verschil octrooi en patent?

Een veel gestelde vraag is wat het verschil is tussen een patent en octrooi. Taalkundig is er in Nederland geen verschil tussen een octrooi en patent. Patent is meer de Engelse benaming en octrooi is meer de Nederlandse benaming. In de dagelijkse taal kan je patent en octrooi rustig door elkaar gebruiken. In Engelssprekende landen en Duitsland wordt wel alleen het woord patent gebruikt.

Verschil octrooi en patent internationaal van belang

In Nederland is er ook inhoudelijk geen verschil tussen een octrooi en patent. Toch is er internationaal wel inhoudelijk een verschil. Ondanks de globalisering blijft het octrooirecht vooral nationaal of regionaal geregeld. Verschillende landen hanteren verschillende vereisten, procedures en kosten voor octrooien. De meest opvallende verschillen zijn:

  • Geheimhouding: dit is een van de eerste vereisten voor het aanvragen van een geldig octrooi in veel landen. Jouw uitvinding moet ongezien, onbesproken en dus geheim zijn voordat je het octrooi is aangevraagd! In bepaalde andere landen, zoals Amerika, Canada en Japan geldt dit niet. Hier bestaat een respijtperiode of grace periode van één jaar na de openbaring van de uitvinding. Dit betekent dat de openbaring niet meetelt in de beoordeling bij de aanvraag, als binnen deze periode alsnog een octrooiaanvraag ingediend wordt door de uitvinder.
  • Registratiemodel: in Nederland wordt elke octrooiaanvraag verleend en geregistreerd. Daarna wordt pas onderzocht of het octrooi terecht is afgegeven. Een terecht afgegeven octrooi voldoet zoals eerder besproken aan de drie eisen: nieuwheid, inventiviteit en industriële toepasbaarheid. In de meeste andere landen wordt eerst onderzocht of de uitvinding voldoet aan deze drie eisen en indien het octrooi geldig is, wordt het octrooi pas afgegeven.
  • Kosten voor het aanvragen van een octrooi: de kosten voor een octrooiaanvraag verschillen per land. Ieder land heeft zijn eigen tarieven voor bijvoorbeeld request of examination of search report.
documenten

Waarom een patent aanvragen?

Het aanvragen van een patent gebeurt nationaal. Voordat je een patent aanvraagt moet je jouw uitvinding niet aan anderen bekend maken! Op het moment je een patent hebt aangevraagd, wordt jouw uitvinding openbaar. Het aanvragen van een patent biedt veel voordelen:

  • Een patent geeft jou het exclusieve eigendomsrecht om maximaal twintig jaar een technisch product of proces commercieel in te kunnen zetten. Hierdoor creëer je door het aanvragen van een patent een tijdelijke monopolie.
  • Een patent kan de waarde van jouw onderneming verhogen. Dit kan interessant zijn bij bijvoorbeeld een overname, fusie of het zoeken van een investeerder.
  • Een patent is een handelswaar. De patentrechten kan je aanbieden aan derden, die onder licentie jouw technologie dan kunnen toepassen. De verkoop van patentrechten kan een aantrekkelijke inkomstenbron zijn.
  • Een patent kan je ook inzetten als een marketingtool. Je kan het patent benoemen in een marketingcampagne, waardoor je laat zien dat het gaat om een innovatief product.
  • Een patent geeft belastingvoordelen. In Nederland kan een onderneming die winst behaalt door patenten, gebruik maken van een ‘innovatiebox’. Een innovatiebox is een eigenlijk een belasting vrijstelling van 80% van de innovatiewinst.

Wat is een octrooigemachtigde?

Het is mogelijk om een octrooiaanvraag zelf in te dienen. De omschrijving van je uitvinding moet technisch en juridisch wel helemaal kloppen om een geldig octrooi te kunnen krijgen. Een octrooigemachtigde kan je adviseren bij de octrooiaanvraag en de rest van de octrooiprocedure. De octrooigemachtigde kan de aanvraag ook voor jou doen. In het Register voor Octrooigemachtigden kan je zoeken naar een octrooigemachtigde die jou kan helpen!

Patent aanvragen in Nederland

Een aanvraagprocedure voor een geldig patent is vaak ingewikkeld. Een goede patent omschrijving moet technisch en juridisch kloppen. Het is daarom verstandig je te laten ondersteunen door een octrooigemachtigde. Je moet ook nadenken in welke landen je een patent wilt hebben. Een patent is een nationaal recht, maar je kan ook een Europees patent aanvragen, hierover later meer. Je kan een Nederlands patent aanvragen in het Octrooicentrum Nederland (onderdeel van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO)). In Nederland wordt gewerkt met een registratiemodel voor patenten, wat betekent dat elke patent iaanvraag eerst wordt verleend en geregistreerd. Daarna wordt pas onderzocht of het patent terecht is afgegeven in bijvoorbeeld de rechtbank.

Patent aanvragen in Europa

Wil je een patent aanvragen in andere Europese landen? Dan kan je een Europees patent aanvragen. Je moet hiervoor de centrale aanvraagprocedure doorlopen via het Europees octrooibureau (EOB), ook wel European Patent Office (EPO) genoemd. Bij het beoordelen van jouw patent iaanvraag bepaalt het Europees Octrooibureau of je voldoet aan de drie eisen: nieuwheid, inventiviteit en industriële toepasbaarheid. Bij een Europees patent kan je zelf kiezen in welke landen je het patent wilt registreren. Dit kan in landen van de Europese Unie en een aantal andere landen zoals Noorwegen en Zwitserland. De landen moeten zijn aangesloten bij het Europees octrooiverdrag. Een patent geldt voor één land. Nadat het Europees patent is verleend, splitst dit patent zich op in nationale patenten. Het Europese patent moet je daarna laten registreren in de landen waar je wilt dat het patent geldig is. Je hebt dan met deze patenten je te maken met de nationale octrooibureaus en met de nationale rechtbanken van de specifieke landen waar je het patent hebt laten registreren.

Kosten voor de patent aanvraag

Een patent aanvragen kost geld, de aanvraagkosten in Nederland zijn vanaf € 80 (online) of vanaf € 120 (papier) exclusief octrooigemachtigde. Is het patent verleend? Dan betaal je ook nog jaarlijks een instandhoudingstaks.

In de eerste vijf jaar kost de Europese procedure tussen de € 15.000 en € 30.000. Je betaalt namelijk voor het opstellen van de aanvraag door een octrooigemachtigde, de kosten voor indiening, het onderzoek naar de stand van de techniek van de uitvinding en de vertaling van (een deel van) het patent in de nationale taal waar veel landen om vragen. Dit zijn de kosten tot het moment dat je het patent in de verschillende landen laat registreren. Daarna moet je elk jaar per land de instandhoudingstaks betalen. Deze kosten verschillen weer per land.

Hoelang is een patent geldig?

In Nederland is een patent in principe twintig jaar na de indieningsdatum verlopen. In de meeste landen wordt deze standaard looptijd van twintig jaar na indiening aangehouden. Maar in sommige landen is dit anders. In bijvoorbeeld Brazilië is elk patent nog tien jaar geldig ná de verlening! Ook in enkele landen zoals Zuid-Korea en Amerika gelden regels waarbij een langere bescherming wordt verkregen wanneer de verlengingsfase van de patent aanvraag land heeft geduurd.

De duur van een patent voor bescherming van medicijnen kan met maximaal vijf jaar worden verlengd. Het duurt jaren voordat een medicijn de markt op kan, aangezien de veiligheid van het medicijn eerst moet worden getoetst. Alleen wanneer een medicijn veilig en effectief is, wordt er een marktvergunning afgegeven. Om deze toetsingsperiode te compenseren bestaat het Aanvullend Beschermings Certificaat, waardoor de geldigheid van het patent met vijf jaar kan worden verlengd.

schild

Tot slot

Hopelijk hebben we je een beetje op weg kunnen helpen! Heb je nog andere vraagstukken? Neem een kijkje in onze kennisbank! Benieuwd welke diensten we allemaal hebben omtrent intellectueel eigendom? Check het hier! 

Gepubliceerd op 12 oktober 2023
Floor Willemse linkedin
Floor is student Life Science and Technology en Rechten en daarnaast juridische content schrijver bij FIRM24.

Kom je er niet helemaal uit? Wij staan voor je klaar.

Dankzij jarenlange ervaring weten wij ondernemers te helpen met het juiste advies.

Bel ons op +31 (0)20 30 80 675
Ma t/m Do
09:00 - 22:00
Vrijdag
09:00 - 17:00
Chat met een adviseur
Ma t/m Do
09:00 - 22:00
Vrijdag
09:00 - 17:00
Sales team Firm24