Op alles voorbereid met een levenstestament

Bij het woord testament denken we al snel aan dat document voor na je dood. Logisch ook, want na je dood kan je niet meer zelf bepalen wat er met je eigendommen moet gebeuren. Toch kan het zo zijn dat er ook tijdens het leven iets gebeurt waardoor jij belangrijke beslissingen niet meer kan maken, zoals bij een ernstig ongeluk. In dat geval noemen we dat wilsonbekwaam. Er is alleen een probleem: een normaal testament is enkel voor na de dood. Gelukkig is er een oplossing, namelijk het levenstestament. Letterlijk een testament voor wanneer je nog wel leeft, maar geen beslissingen meer kan maken. 

Geen normaal testament

Waar in een ‘normaal’ testament de regels staan over je nalatenschap, staan in een levenstestament regels over wie er verantwoordelijk is voor bepaalde zaken wanneer je wilsonbekwaam bent. De personen die je opneemt in een levenstestament krijgen een zogenaamde volmacht. Dit betekent dat ze zowel op persoonlijk gebied, als op zakelijk gebied bepaalde handelingen mogen uitvoeren en beslissingen mogen nemen in naam van jou. Op persoonlijk gebied kan dit bijvoorbeeld gaan om schenkingen aan familieleden en op zakelijk gebied gaat het veelal om belangrijke rekeningen die betaald moeten worden of de belastingaangiftes die gedaan moeten worden.

Zolang ik leef kan ik beslissingen maken, toch?

Een testament voor tijdens het leven: het klinkt misschien een beetje overbodig. Maar, niks is zo onzeker als het leven zelf en iedereen kan ziek worden of een ernstig ongeval krijgen. Dit kan zelfs zo erg zijn dat je zelf geen beslissingen meer kan maken en het afgelopen is met je wilsbekwaamheid. Denk bijvoorbeeld aan een ernstig verkeersongeval waarna je in coma raakt of ernstige hersenschade oploopt. Maar dat is niet alles, je kan bijvoorbeeld ook wilsonbekwaam worden door een ernstige ziekte, zoals dementie waarbij je je geheugen verliest of ALS waarbij je je spraak op een gegeven moment verliest. Wanneer je wilsonbekwaam bent kan je zelf geen beslissingen meer maken, omdat je de beslissingen of de gevolgen hiervan niet meer begrijpt of omdat je het fysiek niet kan. Dit heeft grote gevolgen voor jou als ondernemer en al zeker wanneer je directeur-grootaandeelhouder (DGA) bent. Als DGA ben je namelijk niet alleen ondernemer, maar ook nog eens de directeur van het bedrijf en aandeelhouder. Een hoop beslissingen dus die gemaakt moeten worden en grote gevolgen wanneer jij dit zelf niet meer kan doen.

DGA en wilsonbekwaam, wat zijn de gevolgen?

Het is voor iedere ondernemer een regelrechte ramp om wilsonbekwaam te worden en om geen beslissingen meer te kunnen nemen. Maar wat als je de enige verantwoordelijke bent en zowel directeur, als aandeelhouder bent? Dan kunnen de gevolgen onoverzienbaar zijn! Omdat een DGA zowel directeur, als aandeelhouder is heeft een DGA grote belangen in het goed laten doordraaien van de bv. Als directeur neem je beslissingen en heb je zeggenschap over de onderneming en als aandeelhouder is het belangrijk dat er winst gemaakt wordt. Ondanks dat je als DGA beslissingen maakt over de bv, blijft de bv een eigen opzichzelfstaande rechtspersoon. Wanneer jij wilsonbekwaam wordt als directeur en niks geregeld hebt wie zakelijk beslissingen mag maken, dan kan er niemand meer handelen in naam van de bv. Dit betekent dat er geen beslissingen meer genomen kunnen worden, rekeningen stil komen te liggen en eigenlijk heel het bedrijf stopt met functioneren. Iets wat je te allen tijde wil voorkomen.

De inhoud van een levenstestament

Met een levenstestament kan je dus zowel zakelijke, als persoonlijke zaken vastleggen. Ideaal als DGA, want zo kan je niet alleen vastleggen wie jou privé mag vertegenwoordigen, maar ook wie zakelijk de volmacht en verantwoordelijkheid krijgt over de bv. Je kan dus meerdere personen benoemen in het levenstestament. Wat en wie je opneemt in jouw levenstestament, bepaal je helemaal zelf. Maar, we zetten alvast wat belangrijke inhoudelijke zaken voor je op een rij.

Zakelijk

Bij zakelijk gaat het er vooral om wie er beslissingen mag nemen in naam van de bv. Zo zorg je ervoor dat alle zaken door kunnen blijven gaan en dat er niks op on-hold hoeft te staan. De volgende zaken komen hier onder andere bij kijken:

• Het maken van belangrijke vennootschappelijke beslissingen
• Het betalen van rekeningen
• Het doen van belastingaangiften
• De administratie van de bv
• Het vervangen van jou als aandeelhouder

Persoonlijk

Op persoonlijk gebied kan je ook veel laten vastleggen in een levenstestament. Zo kan de volmacht betrekking hebben op persoonlijke financiën, maar ook op medisch gebied:

• Zaken op gebied van persoonlijk vermogen, zoals het doen van schenkingen of beleggingen
• Wat er moet gebeuren met je woning en inboedel
• Zaken rondom je uitvaart, persoonlijke verzorging, sociale contacten en religie
• Zaken rondom abonnementen en verzekeringen
• Medische zaken, zoals reanimatieverklaring, orgaandonatie en euthanasieverklaring

Alle voordelen op een rijtje

Een levenstestament heeft een wereld aan voordelen en nee… dan overdrijven we niet. Allereerst zorg jij er met een levenstestament voor dat alles binnen jouw bv gewoon door blijft draaien. Dit betekent geen stapels blauwe brieven omdat die rekeningen zich op blijven stapelen, maar gewoon over tot de orde van de dag. Een tweede voordeel van het levenstestament is dat je zowel voor je persoonlijke leven, als voor je zakelijke leven volmacht geeft. Het is zelfs mogelijk om medische zaken in je levenstestament op te nemen. Daarnaast zorgt een levenstestament ervoor dat de beslissingen genomen kunnen worden zonder tussenkomst van een rechter wanneer jij wilsonbekwaam bent. Dit scheelt niet alleen flinke kosten, maar ook nog eens flink wat tijd. Wanneer jij als DGA wilsonbekwaam wordt en niks vastlegt over de bv in het levenstestament, dan moet jouw vertegenwoordiger de Algemene Vergadering van Aandeelhouders bij elkaar roepen en een nieuwe bestuurder kiezen. Dit is een lang proces waar erg veel tijd overheen gaat. Door alles goed te regelen, voorkom je dit taaie proces in een al zo moeilijke tijd. Een laatste voordeel is dat je jouw levenstestament altijd aan kan passen, mits er sprake is van wilsbekwaamheid en tegen een bepaald tarief.

Alle nadelen op een rijtje

Eigenlijk kunnen we bijna geen nadelen bedenken van een levenstestament. Het enige is dat hetgeen wat je kan opnemen in een levenstestament niet oneindig is. Zo is het bijvoorbeeld niet mogelijk om in een levenstestament op te nemen wie er voor je kinderen moet zorgen wanneer er geen sprake meer is van wilsbekwaamheid. Een ander nadeel zijn de kosten die het aanschaffen van een levenstestament met zich meebrengen. Maar denk hierbij wel dat dit (vaak) een eenmalige investering is en dat wanneer er iets gebeurt, het de kosten meer dan terugverdient.

Belangrijke aandachtspunten!

Door het ingewikkelde web waar je als DGA in zit, kan het opstellen van een levenstestament ook best wat uitdagingen met zich meebrengen. Er zijn dan ook nog een aantal aandachtspunten die we graag met je willen delen. Allereerst is het belangrijk om rekening te houden met eventuele andere bestuurders of aandeelhouders. Wanneer dit het geval is, dan kunnen zaken ook opgenomen worden in statuten of een aandeelhoudersovereenkomst. Wanneer je dan een levenstestament opstelt, moet dit in lijn zijn met de afspraken die in de statuten of in de aandeelhoudersovereenkomst zijn opgenomen. Daarnaast is het belangrijk om in gedachten te houden dat je in een levenstestament enkel kan regelen wat er met jou als aandeelhouder gebeurt. Is de bv zelf ook aandeelhouder in andere bv’s? Dan kan dit niet in jouw levenstestament worden opgenomen, maar moet dit apart geregeld worden.

Regelen, hoe wat waar?

Er zijn dus flink wat meer voordelen dan nadelen, dus waar wacht je nog op? Maar, wanneer jij een levenstestament wil dan is dat niet zomaar een simpel documentje dat je zelf kan opstellen. Het is namelijk een notariële akte die je laat opstellen bij een notaris. Net als bij een gewoon testament, moet je dus een bezoekje brengen aan de notaris en hier komen de nodige kosten bij kijken. Hoeveel het precies kost om een levenstestament op te stellen ligt geheel aan je eigen wensen en aan de notaris waar je hem op laat stellen. Hou er rekening mee dat je minimaal 300 euro kwijt bent.

Firm24 helpt!

Wil jij 2023 helemaal voorbereid beginnen met een levenstestament? Plan dan snel een gratis check-gesprek in via deze link met een van onze Firm24 adviseurs en wij beantwoorden graag al je vragen! Benieuwd naar meer artikelen? Lees hier ons artikel over de stijging van het minimumloon in 2023 of neem een kijkje in onze kennisbank!