Van eenmanszaak naar andermans zaak

Reden tot verkoop

Je kan verschillende redenen hebben voor de verkoop van je bedrijf. Misschien raak je uitgekeken op je onderneming en wil je aan een nieuw avontuur beginnen, in een andere branche met een ander bedrijf. Of je laat plotseling je eenmanszaak overnemen vanwege ziekte, overlijden of juist een onverwachte goede aanbieding. Het verkopen van een rendabel bedrijf kan ook plaatsvinden als je het opgebouwde vermogen wilt investeren in een bestaand bedrijf waarvan je graag aandeelhouder wilt worden.

Andere rechtsvormen dan een eenmanszaak

Wil je je bedrijf verkopen, maar is er sprake van een andere rechtsvorm dan een eenmanszaak? Dan verloopt het verkoopproces misschien anders dan zoals in het onderstaande stappenplan wordt omschreven. Ook krijg je met verschillende vormen van belasting te maken (deze worden onder het kopje ‘Kosten’ besproken).

Voor het verkoopproces is met name het onderscheid tussen kapitaal en aandelenkapitaal belangrijk. Als een onderneming het kapitaal heeft onderverdeeld in aandelen en die heeft uitgegeven, gelden andere regels met betrekking tot overname dan wanneer het kapitaal niet in aandelen is onderverdeeld (zoals het geval is bij een eenmanszaak en een vof). Zo zijn persoonlijke aandelen in een bv niet zonder meer overdraagbaar en is voor een rechtsgeldige overdracht van aandelen betrokkenheid van een notaris vereist (deze moet een akte opstellen voor de aandelenoverdracht). Als je onderneming een blokkeringsregeling in de statuten heeft opgenomen, krijgen bestaande aandeelhouders voorrang wanneer je je aandelen verkoopt. Dit vraagt om kennis van je statuten en goede communicatie tussen jou en de aankopende partij.

Kosten verkoop eenmanszaak

Naast de koopsom voor je bedrijf zijn er andere kosten waar zowel jij, de verkopende partij, als de aankopende partij rekening mee moet houden. Zo zijn veel zaken niet fiscaal aftrekbaar. De kosten waar je mogelijk mee te maken krijgt zetten we voor je op een rijtje:

Belasting

Wanneer je je eenmanszaak verkoopt - of een aandeel in een vof - moet je de stakingswinst vaststellen (het verschil tussen de boekwaarde van je bedrijf en de daadwerkelijke waarde op het moment van overdragen) door middel van een berekening. Omdat stakingswinst in de ogen van de Belastingdienst onderdeel uitmaakt van je inkomen, betaal je er inkomstenbelasting over (soms is er de optie tot stakingsaftrek waardoor je minder belasting betaalt).

Verkoop je een bv of nv, kunnen verschillende belastingen worden geheven op basis van de juridische structuur die je onderneming heeft. Zo kan het zijn dat je inkomstenbelasting betaalt als je je aandelen privé verkoopt en een aanmerkelijk belang (5% of meer van de aandelen) hebt in de onderneming. Verkoop je onroerend goed, dan komt overdrachtsbelasting om de hoek kijken. Meer hierover vind je op het Ondernemersplein.

Je bedrijf verkopen in enkele stappen

1. Oriëntatie

Hoe verloopt zo’n verkoopproces, wat komt er allemaal bij kijken en waarom wil je je bedrijf verkopen? Ben je voorbereid op een plotselinge verkoop als dat vanwege een erg aantrekkelijk aanbod of ziekte noodzakelijk is?

2. Voorbereiding

Je maakt een overdrachtsplan, laat de waarde van het bedrijf vaststellen en overweegt in hoeverre je na de verkoop betrokken wilt blijven bij de onderneming.

3. Advertentie

Je zet je bedrijf in de markt en gaat op zoek naar een geschikte koper. Wanneer je geen familieleden hebt die het bedrijf willen kopen, kun je je wenden tot een accountant of de brancheorganisatie van de branche waarin je bedrijf actief is. Zorg dat je uitgebreide informatie hebt voor serieuze gegadigden.

4. Communicatie

Nadat je een geschikte koper hebt gevonden, beginnen intensieve gesprekken waarin veel onderhandeld moet worden. Je maakt afspraken en legt die vast. De koper laat een boekenonderzoek uitvoeren (daarbij wordt je (financiële) administratie bekeken) om vast te stellen of alle essentiële informatie is aangeboden. Daarna is er overeenstemming.

5. Overdracht

De koopsom wordt om je rekening gestort en jij regelt de aanpassing van de inschrijving bij de Kamer van Koophandel. Je boekhouding rond je af.

Tips voor het verkopen

Ga je je bedrijf verkopen en met bovenstaand stappenplan aan de slag, onthoud dan het volgende:

• bereid je goed voor: zorg dat je op tijd begint (overnames kunnen drie tot vijf jaar duren) en beoordeel of je bedrijf helemaal klaar is voor de verkoop (onder meer door een verbeteringstraject waarbij je hiaten wegwerkt en waar mogelijk je bedrijfsvoering optimaliseert). Lees je in en reserveer voldoende tijd om het proces te kunnen doorlopen, want het is erg intensief;
• doe zoveel mogelijk zelf: het proces kost veel geld, dus met alles wat je zelf doet bespaar je geld. Jij kent je bedrijf ook het best. Vergeet niet hulp in te schakelen wanneer je die nodig hebt, bijvoorbeeld wanneer een beladen keuze gemaakt moet worden waarbij emoties niet gewenst zijn;
• overweeg je volgende stap: wat ga je doen nadat je bedrijf verkocht is? Ga je een andere onderneming overnemen, weer van voor af aan beginnen of laat je het bestaan als ondernemer achter je? Hoe eerder je dat weet, hoe eenvoudiger je je bedrijf achter je kunt laten.

Eenmanszaak overnemen

Wil je een eenmanszaak overnemen (eventueel na de verkoop van je eigen eenmanszaak)? Dan is het slim om rekening te houden met de volgende zaken:

• een eenmanszaak is geen rechtspersoon (het grootste nadeel is dat je persoonlijk aansprakelijk bent voor financiële schulden);
• je neemt een lijst met klanten over (je bent dus verzekerd van inkomen). Je moet wel opnieuw een overeenkomst aangaan met alle klanten, omdat de eenmanszaak geen rechtspersoon is en alle overeenkomsten dus met jou worden gesloten;
• voor de overdracht is geen notariële tussenkomst vereist;
• je maakt aanspraak op belastingvoordelen.

Heb je hulp nodig bij de verkoop van je bedrijf? We zijn er voor je! Vraag een vrijblijvend check-gesprek aan en kijk samen met onze adviseurs naar alle mogelijkheden.